MODERNE JORDBRUK: På dette biletet frå 2003 blir ein traktor med slåmaskin nytta under høgonna på Åfarnes i Rauma kommune, Møre og Romsdal. Illustrasjonsbilete. Foto: Lise Åserud / NTB

Samstundes som matprisane aukar både i Noreg og verda, satsar Høgskolen i Innlandet på berekraftig jordbruk.

Det skjer i samband med vårens studieslepp ved Høgskolen i Innlandet, òg kjend under forkortinga HINN.

I tillegg til eit masterprogram i berekraftig jordbruk lanserer HINN eit nettbasert årsstudium i generelt jordbruk. Dessutan blir årsstudiet i mat, ernæring og helse no mogleg å ta dels online og dels gjennom samlingar.

Ikkje minst kan du frå hausten velje om du vil ta bachelor i økonomi og administrasjon og bachelor i rekneskap i klasseroms- eller digitalt format.

Stikkordet er fleksibilitet.

– Me har gjort den samla studieporteføljen vår meir fleksibel ved å opprette fleire nye studietilbod som du kan ta samlingsbasert eller over nett, seier Stine Grønvold, som er prorektor for utdanning ved HINN, i ein uttalelse.

Resett har snakka med Morten Tofastrud, som er leiar ved HINN Institutt for jordbruksfag. Han peiker på at berre tre prosent av landarealet i Noreg er dyrkbart og at me derfor bør forvalte det berekraftig for oss sjølve og framtida.

– Det er derfor heilt sentralt at me klarer å utnytte og ta vare på dei ressursane me har til matproduksjon, slik at dei som skal leve i framtida, òg kan produsere sin eigen mat. Programmet bygger på ein helskapstanke om å trygge framtidig matproduksjon og oppretthalde livsgrunnlag både lokalt og globalt.

Slik grunngjev Tofastrud det nye masterprogrammet i berekraftig jordbruk, som sparkast i gang ved HINN hausten 2022.

Saka held fram.

NY TEKNOLOGI: Ein bonde i Puntland-regionen i Somalia overvakar grashoppesvermar med hjelp frå GPS og satellitt gjennom softwaren eLocust3 frå Food and Agriculture Organization. Ill.bilete. Foto: Ben Curtis / AP / NTB

Kva skil berekraftig jordbruk frå konvensjonelt jordbruk?

– Programmet tek utgangspunkt i matproduksjonen under norske forhold og korleis denne produksjonen kan kome samfunnet til gode ved auka sjølvforsyning og god matkvalitet, samstundes som produksjonen bidreg til ein god økonomi for produsentane.

– Studentane vil tileigne seg kompetanse i korleis økonomien blir påverka ved å bruke innsatsfaktorar som til dømes straum og kunstgjødsel meir effektivt, noko som er svært aktuelt no for tida, seier Tofastrud.

Les òg: Får pengedryss fra Bill Gates: – Banebrytende forskning (+)

Sjølv om mange forstår berekraft som tradisjonelle reiskapar og fråværet av teknologi, er databehandling, teknologi og mekanisering sentrale element i masterprogrammet, som har eit eige emne om berekraftsteknologi.

Saka held fram.

IDYLLISK: Slik ser ein gjerne for seg berekraftig jordbruk. Men teknologi og mekanisering er viktige hjelpemiddel for optimal avling, redusert ressursbruk og lågast mogleg utpining av jordsmonet. Foto: Mr.vicpix / Shutterstock / NTB

Kva slags teknologi og mekanisering er sentrale for berekraft i jordbruket?

– Undervisninga i dette emnet har fokus på teknologiske løysingar for effektiv matproduksjon med lågt forbruk av energi og tekniske tekniske løysingar som kan betre matkvaliteten med tanke på produksjon og lagring.

– Studentane får kunnskap om system for presisjonsjordbruk, som inneber at forbruket av innsatsfaktorar som gjødsel og fôr avpassast etter det faktiske behovet enn ein overordna plan, seier Tofastrud, og ramsar opp teknologiske hjelpemiddel som GPS, sensorar, videobilete, dronar og avanserte berekningssystem.

Omlegginga til nettstudium kjem ikkje av corona-pandemien, seier HINN.

Likevel har pandemien påskunda utviklinga frå klasserom til PC, kan Tofastrud fortelje.

– Me har i fleire år opplevd auka etterspørsel etter nettbaserte studium. Dette kjem gjerne av at studentane vil vere meir fleksible i høve til heim og arbeid. Difor var me i gang med planlegginga alt før covid-19 braut ut, men me utvikla digital undervisning eit godt steg vidare med dei erfaringane me fekk under pandemien, seier Tofastrud.

Les òg: Slår eit slag for hobbyhøna (+)

Instituttleiaren understreker at eksisterande studieprogram vil halde fram som før. Det er i hovudsak nye tilbod som blir nett-, samlingsbasert eller ein kombinasjon.

– Me vil oppretthalde campus-studia våre, så dette er snakk om ei utvikling av nye studium, ikkje ein overgang til nye studieformer, avrundar Morten Tofastrud ved HINN.

Saka held fram.

BEREKRAFT? Her ser me ein svensk bonde pløye åkeren med ein veterantraktor. Som masterstudent får du innsikt i dei tekniske tilhøva ved berekraftig jordbruk. Ill.bilete. Foto: Jeppe Gustafsson / Shutterstock ed. / NTB

Resett har kontakta Noregs Bondelag for å få vite meir om bøndenes behov for kompetanse i berekraftig jordbruk.

Dessutan lurte me på korleis laget sjølv arbeider med denne tematikken opp mot styresmakter, medlemer og gardbrukarar. Resett kjem tilbake med svaret frå Noregs Bondelag når dette ligg føre.

https://resett.no/2021/12/19/bonder-i-gjodselskvis/